Renovación de pradeiras

Pradeiras a comezos do outono, tras un verán con temperaturas extremas e moi seco.

A seca extrema é un dos factores determinantes que pode condicionar as pradeiras, polo que é preciso seguir a evolución que experimentan os prados coas primeiras chuvias do outono para decidir se é preciso sementar de novo e facer unha renovación das pradeiras.

Os prados de curta duración (os italianos) adoitan renovarse no 2º ou 3º ano. Mentres, nos de longa duración (ingleses) esta renovación faise habitualmente no 4º e 5º ano. Se coas chuvias de outono a cantidade de herba de raigrás é pouca recoméndase renovalo e sementala de novo.

Recomendacións para a sementeira do outono

En termos xerais, para prados de curta duración recoméndase empregar a mestura F-2 para a sementeira. Porén, para as pradeiras de longa duración está indicada a mestura F-4.

Para lograr boas producións, recoméndase preparar a terra o mellor posible e utilizar maquinaria de precisión e unha dose de sementeira de 35-40 quilos por hectárea.

Un bo abonado tamén será determinante para a colleita de herba. Así, é recomendable aplicar xurro para o abonado da terra ou entre 300 ou 400 quilos dunha fórmula de inverno de fertilización.

Á marxe destas recomendacións xerais para a renovación de pradeiras, a Cooperativa conta con técnicos especializados que poden ofrecer as indicacións agronómicas necesarias para lograr boas producións de herba nas pradeiras.

AIRA coñece a estratexia do sector lácteo de Finlandia para reducir as súas emisións

De esquerda a dereita: Dr. Ángel Pereira, representante de AIRA; Raquel López Fernández (Directora de Transformación en CENTRAL LECHERA ASTURIANA SAT), Robert Harmoinen (Development manager, biogas production & circular economy), Juan Sagarna (Director de Sustentabilidade, Calidade e Innovación en Cooperativas Agro-Alimentarias), Ana Alicia Bolivar Lara (Responsable de medio ambiente, Operacións e Estratexia Dixital en COVAP) e Victorio Manuel Collado Alcalá (Departamento Gandería en Cooperativas Agro-Alimentarias).

Unha representación da cooperativa AIRA visitou o país nórdico dentro dun proxecto europeo liderado por Cooperativas Agroalimentarias de España

A cooperativa AIRA acaba de coñecer a estratexia que segue o sector lácteo de Finlandia para reducir as súas emisións e potenciar a economía circular a través do biometano, entre outras medidas.

En concreto, o pasado 15 de setembro, un representante de AIRA visitou o país nórdico dentro do proxecto COOPID (COOPeration of bioeconomy clústers for bio-based knowledge transfer via Innovative Dissemination techniques in the primary production sector), unha iniciativa liderada e coordinada por Cooperativas Agro-Alimentarias de España, coa que coñecer de preto as medidas tomadas polo sector lácteo de Finlandia para reducir as súas emisións.

O obxectivo do proxecto, no que tamén participan outras cooperativas lácteas de referencia en España como Central Lechera Asturiana e COVAP, é a difusión de boas prácticas agroalimentarias para a redución da pegada de carbono desde o sector primario, para a súa implementación e adaptación á realidade de cada rexión.

Coñecer a experiencia das ganderías

Neste caso visitáronse dúas granxas da cooperativa VALIO, que recolle e transforma o 80% do leite de Finlandia. Estas ganderías usan biometano producido maioritariamente do esterco e descartes de granxa para xerar calor e electricidade e/ou a súa purificación posterior a biogás comprimido para uso en vehículos adaptados. En concreto, o biometano producido nas granxas fornece a coches de particulares adaptados a CBG e ás cisternas de recollida de leite de Valio nesa rexión finlandesa.

Así mesmo, a delegación na que participou AIRA estudou a estratexia de “Pegada de Carbono Cero – 2035” que segue a cooperativa Valio para lograr a súa neutralidade entre emisións e fixación de carbono nese ano.

O biometano producido fornece a coches de particulares adaptados a CBG e ás cisternas de recollida de leite de Valio nesa rexión

 

Dende Friol, gandería Casa Gabino

José, María José, e o seu fillo Iván. Gandería Casa Gabino.

A gandería familiar Casa Gabino SC de Friol (Lugo) é das granxas de vacún de leite socias de AIRA. María José Lorenzo e José Higinio Río, xunto co seu fillo Iván atópanse á fronte da gandería que conta cun rabaño dunhas 170 cabezas, das que teñen sobre 80 en muxido.

Casa Gabino é unha das ganderías galegas que está a apostar de xeito decidido pola mellora xenética como ferramenta fundamental para conseguir unha granxa rendible. Dende hai uns 10 anos dedicaron importantes recursos e esforzos por conseguir un rabaño de animais non só cunha boa produción senón tamén con alto valor xenético.

“Os primeiros pasos démolos coa compra de 4 animais na derradeira poxa do centro de Transferencia Embrionaria de Bos, con dous animais de boa xenética que tiñamos na granxa e empregando embrións seleccionados”, recorda Iván. Foi precisamente el o maior impulsor desta aposta na granxa.

Xunto coa mellora xenética, Casa Gabino foi unha das primeiras granxas que quixo xenotipar os seus animais. Hoxe todo o rabaño téñeno xenotipado, o que lles permite ter unha maior información na toma de decisións para lograr os animais que buscan. “Moitas ganderías só teñen as xovenca xenotipadas, pero é importante telas todas porque che permite elixir os animais sendo consciente das posibilidades que tes de conseguir o que buscas.

Moitas veces unha vaca cunha produción boa de leite non transmitirá eses valores ás súas crías e iso sábelo co xenotipado”, apunta o gandeiro.

Teñen animais de alto valor xenético e todo o rabaño xenotipado para seguir apostando por lograr os animais que queren

Iván recoñece que ten un xeito diferenciado de abordar a mellora xenética na granxa, apostando por realizar os acoplamentos para cada animal en particular, mentres que moitas ganderías optan por traballar con 3 ou 4 sementais que lles proporcionan os resultados que buscan.

“É unha metodoloxía que para ganderías de maior tamaño sería inviable, pero que no meu caso, aínda que supón moito traballo, é asumible e coa que conseguimos os animais que buscamos”, explica.

A maioría do seu rabaño é de raza Frisoa, aínda que recentemente tamén incorporou dous exemplares de raza Fleckvieh, por coñecer por si as potencialidades desta raza de orixe austríaca e que ten dobre aptitude, tanto para carne como para leite. “Nós apostamos pola Frisoa e non imos cambiar o rabaño, nin facer cruces, pero é outra liña que queremos estudar e ver se pode ser rendible na granxa”, apunta.

Non só o leite aporta valor na granxa

A aposta pola xenética converteuse noutra fonte de ingresos para a gandería á marxe do leite. “Vivimos da produción do leite, pero esta é unha forma de mellorar a rendibilidade, aínda que inicialmente supón un investimento importante”, recoñece.

Na gandería teñen unha produción media duns 35 litros por vaca cunhas calidades que adoitan situarse de media en
valores de 4,20% en graxa e 3,45% en proteína. O leite comercialízano a través da Cooperativa e contan co asesoramento do control de calidade do leite de AIRA.

Teñen o rabaño estabulado e moxen nunha sala de 10 puntos. Están a piques de comezar as obras para instalar un robot de muxido. “Unha vez que funcionemos con el valoraremos se seguimos cos dous sistemas ou se instalamos un segundo robot”, concreta.

A venda de animais de alto valor xenético está a supoñer outra vía para incrementar a rendibilidade para a granxa. Así, nestes anos xa levan vendidos máis de 60 machos como sementais para outras ganderías e 9 deles para o Centro de Xenética Fontao, así como embrións. Polo momento, as femias empréganas para recría propia, pero tamén teñen previsto vender xovencas paridas.

No seu día a día na granxa e cunha aposta decida por animais de alto valor xenético botan man dos servizos de asesoramento da Cooperativa en temas como a nutrición do gando, a reprodución ou a atención veterinaria clínica. “Sempre tentan buscar solucións no menor tempo posible e axudarche para que poidas facer unha boa xestión da granxa”, valora o gandeiro.

Hoxe esta gandería atópase entre as 25 mellores de España por ICO e entre as 10 mellores de Galicia.

Publicado no boletín de AIRA de setembro de 2022

Asemblea Xeral de AIRA 2022

AIRA continúa medrando e pecha o 2021 cun crecemento do 9%

A Cooperativa medra por cuarto ano consecutivo pese ó importante recorte de marxes realizado para conter o incremento dos custos de produción derivados da crise actual.

AIRA acada unha facturación consolidada de 148,2 millóns de euros e medra en tódalas áreas de negocio, en especial nas de referencia como o leite ou penso

AIRA celebrou este mércores a súa Asemblea Xeral Ordinaria en Taboada (Lugo) na que presentou as contas deste último ano ós seus socios e socias. A Cooperativa segue consolidándose como unha empresa líder e en plena fase de expansión, ó lograr este ano un crecemento do 9,1%. AIRA continúa medrando a un ritmo sostible e nestes 4 anos dende que se formalizara o proceso de integración no 2018 logrou un crecemento do 39%.

AIRA medrou en tódalas áreas de negocio, en especial naquelas de referencia para o sector agrogandeiro coma o leite ou o penso. A Cooperativa segue a manter o seu compromiso de valorizar a produción e servir de apoio ós preto de 3.000 socios e socias que integran a entidade. “Seguimos medrando e facémolo, como ven sendo habitual, a base de recortar as marxes de beneficio”, explica Daniel Ferreiro, director xeral de AIRA.

Buscamos conter os prezos tanto dos produtos como dos servizos que se ofrecen na Cooperativa para mitigar o impacto que supón para as ganderías e explotacións socias

Ademais, neste 2021 a Cooperativa buscou contribuír a afrontar o incremento dos custos de produción que se sufriu no agro. “Fixemos un esforzo adicional na Cooperativa coa intención de paliar o forte incremento que experimentaron os custos de produción. Buscamos conter os prezos tanto dos produtos como dos servizos que se ofrecen na Cooperativa para mitigar o impacto que supón para as ganderías e explotacións socias”, concreta Ferreiro.

A Cooperativa pechou 2021 cunha facturación consolidada de 148,2 millóns de euros, ó manterse como un referente nas áreas de negocio. AIRA logrou un nivel de EBITDA de 5,6 millóns de euros, que permiten á Cooperativa afrontar o volume de investimentos que manexan e que ademais deixa un excedente neto de 2,4 millóns de euros, dos que máis do 50% se capitalizará ós asociados.

AIRA acadou no 2021 as previsións que barallaba e comercializou 115 millóns de litros de leite e contou cunha produción de 250.000 toneladas de penso, unhas cifras polas que se mantén como unha das principais fábricas de penso especializadas en vacún de leite en España. Ademais, a Cooperativa destinou a investimentos nestes anos 15 millóns de euros, poñendo especial interese na comercialización e transformación, así é que na planta de transformación do leite de Melide fixéronse inversións por valor de 24 millóns de euros.

Renovación do Consello reitor

Á marxe da presentación das contas, outro dos temas incluídos na orde do día da Asemblea foi a actualización e modernización dos estatutos da Cooperativa para adaptarse ás necesidades e ritmos actuais. Ademais, procedeuse á renovación da metade dos cargos do Consello reitor, tal e como recollen os estatutos da Cooperativa. O proceso foi ratificado polas socias e socios presentes e mantivéronse tódolos cargos, a excepción do segundo vogal, dado o cese de actividade, por xubilación do seu predecesor.

Dende As Nogais, Gandería Moeda Estacas

Eladio e Jennifer con algúns dos animais da súa gandería.

Moeda Estacas é unha das ganderías de vacún de carne socias de AIRA, asentada no concello lugués de As Nogais. Á fronte desta granxa en semiextensivo atópanse Eladio Sánchez, que comezou coa gandería hai máis de 20 anos. Dende hai 10 anos tamén se sumou á actividade, como cotitular, a súa muller Jennifer Busto. No 2019 constituíron Moeda Estacas SC e nos últimos anos tamén afrontaron a construción de novas instalacións para o seu gando.

Eladio comezou con vacas do país, pero hoxe no seu rabaño hai tamén outras razas que foron gañando espazo. “Se por min fora tería só Rubia Galega, son uns animais que me gustan moito, pero os problemas de consanguinidade que está tendo a raza fixeron que fose tendo que meter outras. Nós buscamos animais que sexan produtivos na gandería”, recoñece o gandeiro. Hoxe teñen 55 vacas, das que 20 son de Rubia Galega e teñen ademais cruces con Limousin, así como exemplares de Asturiana. Ademais teñen un boi de raza Limousin, dada a facilidade de parto que ofrece esta raza, aínda que ata hai pouco contaban tamén con outro de Rubia Galega. Logo de afrontar a construción de novas instalacións, a intención é seguir incrementando o número de animais e mesmo chegar a duplicalo.

Esta é unha gandería en semiextensivo na que teñen un rabaño que permanece fóra boa parte do ano e outro lote no que as vacas saen ó pasto a media mañá e volven á granxa á noite para que os xatos mamen. O feito de que a gandería se sitúe na montaña lucencese, a case 900 metros de altitude, condiciona tamén o manexo do gando. “Dende abril e ata finais de novembro, cun dos rabaños as vacas permanecen no pasto tanto de día como de noite”, apunta o gandeiro. O resto dos meses, en pleno inverno, a falta de pasto e as inclemencias meteorolóxicas, fan que as vacas teñan que estar na granxa. “O terreo aquí é ladeiro e brando, polo que mentres o tempo non é bo non podemos botar o gando”, comenta Eladio.

Optimizar a produción das pradeiras

Lograr un mellor aproveitamento do xurro e ter unhas instalacións máis cómodas foron os motivos que levaron a este matrimonio á construción da nova granxa. “Tiñamos problemas para almacenar todo o xurro nos meses de inverno, o que nos obrigaba a sacar no xurro cando tiñamos cheo e non cando realmente sería de utilidade para facer un bo abonado. Ter as novas fosas permítenos lograr unha maior produción de herba de calidade”, recorda o gandeiro.

Ademais, contar cunha fosa de xurro ben dimensionada permítelles reducir a inversión en abonos químicos. “Este ano reducimos moito a inversión en química ó dispoñer de xurro. Complementamos aportándolle cal nas parcelas que o precisaban”, detalla.

Na gandería manexan unhas 42 hectáreas de terreo que destinan á produción de pasto, así como de herba seca e silo de herba. “Encargámonos de facer nós case todas as forraxes que necesitamos na granxa, só mercamos a palla”, apunta o gandeiro.

Moeda Estacas é unha das ganderías que emprega o servizo de comercialización de carne da Cooperativa para a venda dos seus animais

Ademais das novas instalacións, aínda manteñen unha nave de 700 metros cadrados que aproveitan para o cebo dos xatos xa que tamén contan con fosas para o xurro e amplos espazos que lle facilitan tanto o manexo como a crianza dos xatos. “Optamos por ter a maioría dos becerros na corte porque así podemos garantirlle que sempre están nas mellores condicións, é a mellor maneira de proporcionarlle benestar todo o ano, sen que sufran por frío, choiva ou calor e tendo sempre comida a libre disposición”, apunta. Ademais, a gandería atópase na ADS, unha medida máis de garantir a seguridade sanitaria dos seus animais.

Moeda Estacas é unha das ganderías que vende os seus animais a través do servizo de comercialización da Cooperativa. Venden os seus animais baixo o selo de Ternera Gallega Suprema cando teñen arredor de 10 meses e logo de estar ata os 7 meses mamando das nais. Boa parte dos becerros que venden son machos, xa que as becerras que nacen na gandería críanas, nunha aposta pola recría propia.

Publicado no boletín de AIRA de xullo de 2022.

Dende Friol, Gandería Currás Xiá

Inés e Montserrat xunto coas nenas na gandería.

A gandería de vacún Currás Xiá, de Friol (Lugo), unha das granxas socias de AIRA centrada na produción de leite. É das ganderías familiares onde a remuda veu de man da súa filla, Inés Jul López, que agora se encarga do manexo diario dos animais xunto coa súa nai, Monserrat. Mentres, Plácido, pai, marido e o socio fundador da gandería está máis centrado na xestión das terras.

“Repartímonos o traballo, nolas dúas encargámonos dos animais e das rutinas diarias da granxa como o muxido e meu pai fai o de fóra. Todos somos moi conscientes da importancia que ten tanto o traballo na granxa como o das terras. Sen un non tería sentido nin sería viable o outro”, apunta Inés. Dende hai uns meses contan tamén cun empregado que axuda en tarefas como a limpeza dos animais.

Aínda que Inés traballou durante uns anos noutro sector, decidiu volver hai xa 12 anos para Friol e incorporarse á gandería, na que está totalmente implicada. O cambio, ademais doutras vantaxes, permítelle ás súas tres fillas pequenas, Uxía, Erea e Iria, desfrutar da gandería. “Gústame que as nenas estean na granxa coa miña mai e comigo e elas pásano ben aquí”, valora a gandeira.

Currás Xiá é hoxe en día unha das ganderías destacadas no vacún de leite no concello de Friol. Con máis de 300 cabezas ten unhas 140 vacas en muxido e unha produción de preto de 145.000 litros de leite ó mes, que lle vende á Cooperativa. A súa produción media atópase nos 37 litros por animal. É unha das ganderías que están certificadas na produción de leite en AIRA.

Teñen unhas 140 vacas frisoas en muxido e unha produción de preto de 145.000 litros de leite que venden á Cooperativa. Son das ganderías certificadas

Na granxa Currás Xiá todo o rabaño é de raza frisoa. Nas instalacións máis novas, que construíron hai 9 anos, teñen os animais en produción. Recentemente instalaron un robot de muxido, co que aliviar a carga de traballo. Manteñen tamén o muxido en sala debido ó número de vacas que moxen. Así, as vacas en produción téñenas divididas en dous lotes, en función de se se moxen no robot ou na sala.

Ó ter estes dous sistemas de muxido tamén as racións están adaptadas a cada un deles. A ración das vacas que se moxen na sala leva 23 quilos de silo de millo, arredor de 20 quilos de silo de herba e 10 quilos de concentrado. Mentres, as vacas que se moxen no robot teñen unha ración de 23 quilos de silo de millo outros tantos de silo de herba e 5 quilos de concentrado “xa que o resto do penso dáselle no robot”, explica Aurora Vila, técnica de Aira que se encarga do asesoramento da alimentación na gandería.

“Unha vez preñadas, as vacas están no pasto ata case un mes antes do parto que volven para a granxa”

Nas instalacións antigas da gandería, situadas a carón da casa familiar, teñen a recría divida por lotes en función da idade dos animais. Aínda que é unha granxa en intensivo, unha vez que as vacas están preñadas están no pasto ata case un mes antes do parto que volven para a granxa.

A gandería xestiona unhas 45 hectáreas de millo, que teñen en dúas parcelas alugadas dende hai anos. “O maior problema é que unha das fincas de 20 hectáreas está a 10 quilómetros da granxa”, explica Montserrat. Ademais, ensilan arredor dunhas 100 hectáreas de herba. Aínda que se encargan en boa medida da produción dos forraxes, contan cos servizos de maquinaria de AIRA para a campaña de ensilado tanto de herba coma de millo.

Publicado no boletín de AIRA de abril de 2022

Dende Palas de Rei, Gandería San Xorxe

Victoriano Blanco, Chelo Viña e Carlos Pérez na sala de muxido da súa granxa.

Na parroquia de Augas Santas, no lugar de Bouzachás, en Palas de Rei, atópase a Gandería San Xorxe, unha das ganderías socias da Cooperativa AIRA nesta zona. Á fronte dela tres socios: o matrimonio de Victoriano Blanco e Chelo Viña, xunto con Carlos Pérez. Hai xa 16 anos que comezaron a funcionar como SAT, aínda que naqueles primeiros anos contaban con outra socia, que hai 4 anos decidiría deixar a sociedade. “Na cooperativa, daquela era Agris, sabían da necesidade que tiñamos de ampliar e puxéronnos en contacto. Así foi como comezamos coa SAT”, explican.

A cordialidade e o entendemento entre eles permitiulles medrar e consolidarse. Hoxe conta cunhas 190 cabezas de gando, unhas 95 en muxido e preto de 90 animais para recría. Todos eles son animais de raza Frisoa. “Levamos máis de 25 anos apostando pola mellora xenética e por animais con aptitudes demostradas, da man de Semex”, recoñecen. Touros como Unix, Eugenio, Pegasus ou Sidekick son algúns dos sementais polos que levan optando nos últimos anos, aínda que moitas das vacas son fillas tamén de históricos como Rudolph ou Dolman. Así, non optan nunca por cruzamentos.

“Probamos touros xenómicos, pero imos seguir con touros probados, polos bos resultados que logran, aínda que sexan máis caros”

“Sempre investimos moito en xenética. Houbo momentos que inseminamos con doses de 60 euros porque eran sementais moi ben referendados no mercado”, recordan. Buscan mellorar ubres, patas e o estado corporal do animal. “Somos de ter animais grandes, polos bos resultados que nos dan. Tamén traballamos algo con touros xenómicos, pero non nos convenceron e imos seguir apostando por touros probados, aínda que poidan ser máis caros”, aseguran. As xovencas arrancan cunha produción de 40 litros e no segundo parto están xa nos 56 litros e chegan ós 60 na terceira lactación. “Temos xa animais cunha boa velocidade de muxido e con boas calidades do leite, pero seguimos apostando por iso”, explican.

O leite comercialízano tamén a través da Cooperativa e teñen unha produción media duns 37 litros por vaca, cunhas calidades de media que se sitúan nos 4,10 de graxa e por riba dos 3,40 de proteína. En canto ó reconto de células somáticas atópase por debaixo de 117.000 e a bacterioloxía queda sempre por debaixo de 10.000 unidades. Hai 3 anos afrontaron tamén a ampliación da sala de muxido, sumándolle 8 puntos de muxido e para dispoñer de 20 puntos cos que afrontar mellor o muxido diario, un labor do que é responsable Chelo, xunto coa limpeza. Son das ganderías de AIRA que contan coa certificación e co selo de Benestar Animal. “É un xeito de que paguen mellor o leite e son selos que cada vez se están demandando máis”, apuntan.

Base territorial da gandería

A xestión das forraxes e da terra é responsabilidade de Carlos. A gandería San Xorxe xestiona unha base territorial de 85 hectáreas, das que adican unhas 35 para o cultivo do millo, mentres que o resto téñeno a pradeira permanente. Agás o ensilado, dos outros traballos da terra, dende o abonado ata a sementeira do millo ou a sega de herba é Carlos quen sen encarga de facelos.

“Somos de botar o millo moi cedo. Hai anos que a 30 de marzo xa temos sementado máis da metade”

Unha das forraxes prioritarias para a gandería é o millo, que acostuman a sementar xa a comezos da primavera. “Somos de botar o millo moi cedo. Hai anos que a 30 de marzo xa temos sementado máis da metade”, recoñecen. Isto permítelles, entre outras vantaxes, unha maior dispoñibilidade da maquinaria para facer o ensilado. “Vimos ensilando a comezos de setembro, cando aínda non hai moito millo para recoller e iso permítenos podelo facer cando mellor vai”, explican.

Nas primeiras sementeiras optan por ciclos de 300 e van reducindo se as últimas sementeiras se atrasan por mor da meteoroloxía. Este ano, cos días solleiros que viñeron, a comezos de febreiro xa tiñan boa parte da terra do millo preparada para logo facer a sementeira. Querer sementar tan cedo o millo obrígaos a coller só unha corta de herba naquelas pradeiras que alternan co millo.

Alimentación do gando

Victoriano asume a diario a supervisión da alimentación do gando. Para as vacas en produción teñen unha ración a base de 14 quilos de silo de herba, 34 de silo de millo, medio quilo de palla e 13 quilos de penso. Na alimentación conta co asesoramento de técnicos especializados de AIRA como Aurora Vila e José Luís López. “Levamos mercando o penso a AIRA case dende que comezou a funcionar a fábrica de Taboada”, recordan.

As altas e baixas de gando tamén son tarefa de Victoriano, que asume ademais a facturación da gandería. A recría téñena en cama quente, mentres que o resto están en camas de serradura de madeira cun 70% carbonato cálcico. “Removéndoa tódolos días consegues ter boa cama e reducir os riscos de infección de mamite. Ademais é unha achega importante para as terras, que xa lle proporcionamos mesturado co xurro”, detallan.

Na Gandería San Xorxe tamén botan man do programa de substitución da Cooperativa, que lles permite unha maior conciliación laboral.

Publicado no boletín de AIRA de febreiro de 2022.

Dende Taboada, gandería Cadahías de San Julián SC

Os irmáns Santiago y Andrés Gómez Cadahía na súa gandería de vacún de leite.

A carón do río Miño, ó seu paso polo concello lugués de Taboada, atópase a gandería familiar Cadahías de San Julián SC, unha das granxas socias de AIRA centradas no vacún de leite. Os irmáns Andrés e Santiago Gómez Cadahía xestionan esta gandería coa que xa comezaran seus pais na parroquia de Ínsua San Julián.

Contan cunhas 160 vacas en produción, cun manexo en intensivo, e outras 40 vacas secas e xovencas próximas ó parto que saen tódolos días ó pasto. “Nos meses de xullo e agosto esta zona é moi seca e case non teñen pasto, pero con todo, botámolas para o prado polo ben que lles senta para previr problemas, en especial de patas”, explica Andrés.

O rabaño complétase cunhas 70 becerras de recría. Apostan pola recría propia con touros galegos, procedentes de Xenética Fontao como Gigaball, GioP ou San Xurxo, así como animais canadenses, como Bombero e Zebra. “Sempre apostamos por bos touros, xa que é o xeito de ir mellorando o rabaño, aínda que leve tempo, vanse vendo os resultados”, argumenta o gandeiro.

“Sempre apostamos por bos touros, xa que é o xeito de ir mellorando o rabaño”

Dende que Andrés e Santiago xestionan a granxa centráronse na raza Frisoa. “Ás veces diversificar e ter distintas razas no rabaño, como tiñan antes meus pais, tampouco te leva a nada. Nós fixámonos uns obxectivos e decidimos apostar por esta raza para conseguilos”, detallan.

Na gandería Cadahías de San Julián SC fan dous muxidos ó día e teñen unha media de 37 litros por vaca ó día, cunhas calidades de 3,8 % de graxa e 3,3 % de proteína. O leite comercialízano a través da Cooperativa. “O peor problema do sector é que non podemos repercutir os incrementos dos custes, a diferenza do que acontece noutros ámbitos. Somos conscientes de que dende a Cooperativa se fan esforzos nesa liña, pero a industria segue a mirar para outro lado”, valora o gandeiro.

Teñen un rabaño de frisoas, cunhas 160 vacas en produción e onde apostan pola recría propia

Traballan con sala de muxido e polo momento descartan incorporar robots de muxido. “Para as vacas que temos en produción teriamos que meter tres robots e supón unha gran inversión”, indica Andrés. Foron introducindo outros sistemas de automatización do manexo da granxa como o achegador de comida ou unha amamantadeira para a recría, que é unha das últimas melloras.

No día a día da granxa, Andrés encárgase da xestión dos animais, mentres que os labores da terra recaen habitualmente en Santiago. “Temos o traballo organizado así, aínda que nas épocas de maior carga de traballo colaboramos onde se precise”, indican. Ademais dos dous irmáns, na gandería contan con empregados para axudar nas tarefas do día a día.

Alimentación do gando

A alimentación das vacas en produción realízana co carro mesturador que adquiriron novo á Cooperativa, logo de traballar durante anos cun de segunda man e dado que a granxa se atopa fóra das rutas da Cooperativa. “Mercamos os carros en AIRA porque traballan cunha moi boa marca e teñen unha gran capacidade de resposta cando tes unha eventualidade. Nunha máquina que está traballando tódolos días non podes permitirte que falle e se pasa tes que saber que contas cun servizo que che ofreza solucións no menor tempo posible”, comenta o gandeiro.

Na granxa Cadahías de San Julián tamén botan man da Cooperativa para temas como a colleita do millo. “Boa parte dos traballos do campo facémolos nós, pero hai tarefas nas que sempre optamos pola Cooperativa”, explican. A gandería manexa unha base territorial dunhas 70 hectáreas, das que 30 dedícanas a millo. “Temos alugadas algunhas fincas en Monterroso, xa que alí lógranse mellores producións que nesta zona e compénsanos”, indica. Puntualmente mercan ademais millo para suplir as necesidades do gando.

“Creo que debería recoñecerse o labor importante que desempeñamos os gandeiros para manter o rural”

Na gandería Cadahías reivindican o apaixonante que resulta o traballo no agro e o día a día cos seus animais, pero recoñecen que este é aínda un sector moi pouco valorado, a diferenza do que acontece noutros países. “Séguese infravalorando o campo, e sen os produtores non se sostería o rural. O peche das ganderías é un problema grave para moitos núcleos rurais. Creo que debería recoñecerse o labor importante que desempeñamos os gandeiros para manter o rural”, conclúe Andrés Cadahía.

Publicado no boletín de AIRA de decembro de 2021.

Asemblea Xeral Ordinaria de AIRA 2021

AIRA logra un crecemento de máis do 25% en só tres anos e unha facturación de 125 millóns de euros

A cooperativa agraria presenta ós socios os resultados dos últimos dous anos. A entidade encadea tres exercicios de crecemento e pecha as contas de 2020 cunha facturación de 125 millóns de euros

AIRA destina 12 millóns de euros a investimentos, boa parte deles á planta láctea de Melide (Galacteum), na que transforma o 50% do leite das ganderías socias

Os socios de AIRA aproban a adhesión da cooperativa coruñesa Coba de Vales (Mesía) e a lucense Mopán (Monterroso)

A cooperativa AIRA celebrou este mércores, 24 de novembro, a súa asemblea anual, logo de que a Covid-19 obrigara a atrasar a xuntanza cos socios ata o de agora. A entidade agraria presentou os resultados económicos dos últimos dous exercicios que amosan un crecemento de máis do 25% dende o proceso de integración realizado en 2018. “Medramos tódolos anos a un ritmo sostible, por encima do 8 % nestes dous últimos exercicios e fixémolo en tódalas áreas”, explica Daniel Ferreiro, director xeral de AIRA.

Medramos tódolos anos a un ritmo sostible, por encima do 8 % nestes dous últimos exercicios e fixémolo en tódalas áreas

A cooperativa lucense pechou 2020 cunha facturación de 125 millóns de euros e cun crecemento do 8,5%. Mentres, no 2019 AIRA acadou unha facturación de 115 millóns de euros, o que supuxo un crecemento do 8,9%. O volume de facturación acadado, fronte ós preto de 98 millóns que manexaban no 2017, é un dos claros indicativos da consolidación do proxecto de integración iniciado hai tres anos.

“Non medramos a base de subir as marxes de beneficio dos produtos, senón que incrementamos a facturación porque aumentamos o volume de actividades e servizos prestados, o que nos permite ser máis competitivos e xerar mellores resultados”, detalla Ferreiro.

Na asemblea, que tivo lugar no polideportivo de Taboada e estivo condicionada polas medidas de prevención do Covid-19, tamén se aportaron outros datos económicos como o nivel de EBITDA, é dicir os beneficios brutos antes da dedución dos gastos financeiros e tributarios, onde AIRA acadou os 4,7 millóns de euros no 2020.

Máis salientable que o propio crecemento en facturación é que medramos en volume de actividade en tódalas áreas: na comercialización e nas actividades e servizos que desenvolvemos

AIRA consolídase como entidade de referencia dentro do mundo agrario, non só polo volume de negocio, senón polas oportunidades que xera no mundo rural, con máis de 250 postos de traballo directos e os servizos que presta a máis de 2.500 socios en 86 concellos de Galicia. “Máis salientable que o propio crecemento en facturación é que medramos en volume de actividade en tódalas áreas: na comercialización e nas actividades e servizos que desenvolvemos”, destaca Ferreiro.

Máis de 12 millóns en investimentos

Outro dos puntos que se trataron cos socios na asemblea foron os proxectos que AIRA ten en marcha para a valorización dos produtos dos seus socios, unha das prioridades da cooperativa. Unha das maiores inversións neste senso lévanse a cabo na planta de transformación de leite Galacteum, situada en Melide, posto que boa parte dos socios de AIRA son produtores de leite. Nestes 3 primeiros anos de traxectoria de AIRA levaron a cabo unha inversión superior ós 23 millóns de euros nesta industria láctea, que agora se atopa a pleno rendemento. “Galacteum foi un proxecto moi complexo, cunha aposta decidida por un produto diferenciado”, explica Ferreiro.

Galacteum foi un proxecto moi complexo, cunha aposta decidida por un produto diferenciado

Nestes momentos, en AIRA comercializan 115 millóns de litros de leite e transforman case o 50% do leite que recollen. “Nos últimos anos aumentamos a transformación propia e as previsións para os próximos anos son de seguir medrando en volume de transformación de leite”, detalla Ferreiro. A aposta decidida pola transformación tamén lles está a permitir subir o prezo do leite pagado ós seus gandeiros, nun contexto como o actual onde se está a producir un incremento dos prezos de produción, derivado das subas das materias primas e da electricidade, mentres o prezo de venda se mantén estable no mercado, o que está a poñer en situacións realmente complicadas ás ganderías galegas.

Nos últimos anos aumentamos a transformación propia e as previsións para os próximos anos son de seguir medrando en volume de transformación de leite

AIRA destinou arredor duns 12 millóns de euros a inversións, nos que xunto coa transformación do leite, a mellora do parque de maquinaria agrícola foi unha das prioridades para a entidade, posto que é tamén un dos ámbitos prioritarios para os socios.

Fusión de cooperativas

Na asemblea tamén se formalizou o proceso de integración de dúas novas cooperativas de primeiro grao en AIRA: Coba de Vales, de Mesía (A Coruña) e Mopán, de Monterroso (Lugo). Así, os socios de AIRA, igual que xa fixeran os das outras entidades, ratificaron esta fusión.

A integración destas dúas cooperativas supón un considerable incremento de socios, xa que Coba de Vales conta con 345 asociados e Mopán suma 125 socios.

A fusión con estas dúas cooperativas supón un incremento da facturación de case o 1,8% á par de abrir novas liñas de negocio e proxectos. Así, a adhesión de Coba de Vales proporciona novas oportunidades na fabricación de penso, posto que esta cooperativa contaba xa cunha fábrica de penso. AIRA estuda iniciar unha nova liña de fabricación de penso ecolóxico nestas instalacións.

Mentres, a proximidade da Cooperativa Mopán, situada en Monterroso, a escasos quilómetros de Taboada (onde se sitúa a sede central de AIRA) e os proxectos comúns que levan tempo desenvolvendo as dúas cooperativas propiciou que se dera o paso para a súa integración en AIRA.

Na asemblea, tamén se aprobou a proposta de continuidade do actual consello reitor, posto que na orde do día se incluía a renovación parcial do mesmo, entre os que figuraba o presidente, tesoureiro e os vogais impares. Deste xeito, quedou ratificada a permanencia de José Manuel López Tellado como presidente da entidade, así como o resto de membros, cun total de 276 votos a favor, 10 votos en branco e sen rexistrarse ningún voto en contra.

Dende O Corgo, Gandería Silva

Carme Silva, gandeira titular desta granxa familiar de O Corgo.

Na aldea de Vilaceleiro, no concello lugués de O Corgo, atópase a Gandería Silva, unha das granxas socias de vacún de leite de AIRA. Carme Silva é a gandeira titular desta granxa familiar, na que puntualmente conta coa colaboración da súa familia.

“Teño claro que noutra profesión non estaría tan a gusto como coa gandería. É verdade que temos unhas rutinas diarias, pero sempre me gustou a capacidade de introducir cambios que tes. Pequenas modificacións poden ser moi significativas e supoñer interesantes melloras. É un traballo dinámico no que sempre hai marxe para cambiar e mellorar e iso mantente moito máis activo”, argumenta a gandeira.

A súa é unha gandería na que moxe habitualmente unha media de 37 vacas. O rabaño intégrano tamén unhas 4 vacas secas e 30 xovencas. “Nunca temos máis de 40 vacas en produción, gústanos ter o rabaño axustado ás instalacións e ó tempo que temos, para que os animais estean confortables e ben atendidos”, indica. Agás as vacas en produción, que contan cun prado ó que saír parte do día, o resto dos animais van ó pasto case todo o ano.

Toda a recría da granxa, agás en contadas ocasións, é propia. Unha das últimas melloras que fixeron na gandería foi a construción dunhas instalacións, a carón da nave principal, para parte da recría e das vacas secas. Neste espazo optaron por unha cama quente e o gando sae, sempre que quere, ó prado contiguo.

“Nunca temos máis de 40 vacas en produción, gústanos ter o rabaño axustado ás instalacións e ó tempo que temos, para que os animais estean confortables e ben atendidos”

A Gandería Silva ten unha produción media de 40 litros por vaca. Nos últimos datos do mes de agosto, as calidades situábanse parellas cun 3,2% tanto de graxa como de proteína. “É a primeira vez que nos coinciden as cifras, xa que habitualmente tanto de graxa como de proteína estamos en valores máis altos”, indica a produtora. Normalmente atópanse en valores de 3,9% de graxa e 3,3% de proteína. Nesta gandería están nas 100.000 células somáticas e por debaixo de 10 en bacterioloxía.

Acreditar a calidade

A súa é unha das ganderías socias de AIRA que lle vende o leite á Cooperativa. Ademais, dende hai dous anos, contan co selo de Benestar Animal, Welfair Quality, unha certificación de calidade de Aenor. Trátase dunha acreditación, cuxa tramitación se pode realizar a través da Cooperativa, e que proporciona unha prima no prezo do leite. Ademais, son das ganderías que conta tamén coa certificación referencial de leite de vaca certificada de Cooperativa.

Gandería Silva tamén está a participar nun proxecto impulsado en colaboración coa Asociación Galega de Cooperativas Agroalimentarias (Agaca) para calcular a pegada de carbono e hídrica das granxas, co gaio de reducir as emisións. É un estudo en fase inicial no que os técnicos do proxecto están comezando a visitar algunhas granxas para coñecer en detalle o seu manexo do gando e da terra.

Na granxa xestionan unhas 18 hectáreas de terreo adicadas a pradeiras, ás que se engaden outras 10 hectáreas de monte autóctono e piñeirais. Optaron por aproveitar as súas terras para a produción de pasto e forraxes de herba e mercan o millo a produtores do concello veciño de Catroverde. “Alí poden conseguir grandes producións que a nós aquí, polas características das nosas terras, resúltanos moi difícil, polo que preferimos mercalo”, detalla a gandeira. Nas súas pradeiras predominan o raigrás híbrido e italiano xunto con trevo.

É unha das ganderías que comercializa o leite con AIRA e que conta co selo de Benestar Animal de Aenor

Ademais da comercialización do leite, no día a día da gandería conta con outros servizos da Cooperativa como o carro mesturador. “Foi un bo cambio comenzar co carro. Proporciónanos moita tranquilidade, sen ter que te preocupar por avarías da maquinaria”, comenta. Conta tamén co asesoramento dos técnicos de alimentación da Cooperativa.

Publicado no boletín de AIRA de setembro de 2021.