De Friol, Gandería Currás Xiá

A gandería Currás Xiá en Friol (Lugo), unha das granxas socias de AIRA centrada na produción de leite, é unha das granxas familiares onde a renovación chegou da man da súa filla, Inés Jul López, que agora se encarga do manexo diario dos animais xunto coa súa nai, Monserrat. Mentres tanto, Plácido, pai, marido e socio fundador da granxa, está máis centrado na xestión do territorio.

«Compartimos o traballo, pero normalmente nós dúas encargámonos dos animais e das rutinas diarias da granxa, como o muxido, mentres meu pai fai o traballo fóra. Todos somos moi conscientes da importancia tanto do traballo na granxa como da terra. Sen un, o outro non tería sentido nin sería viable», sinala Inés. Desde hai uns meses, tamén contrataron unha empregada que axuda con tarefas como limpar os animais.

Aínda que Inés traballou uns anos noutro sector, decidiu volver a Friol hai 12 anos para incorporarse ao negocio gandeiro, no que está totalmente involucrada. A mudanza, entre outros beneficios, permite que as súas tres fillas pequenas, Uxía, Erea e Iria, gocen da agricultura. «Gústame que as nenas estean na granxa coa miña nai e comigo, e pásano ben aquí», subliña a gandeira.

Currás Xiá é actualmente unha das principais explotacións leiteiras do concello de Friol. Con máis de 300 cabezas de gando, ten aproximadamente 140 vacas leiteiras e unha produción de case 145.000 litros de leite ao mes, que vende á Cooperativa. A súa produción media é de 37 litros por animal. É unha das explotacións certificadas para a produción de leite por AIRA.

Teñen unhas 140 vacas frisonas en leite e unha produción duns 145.000 litros de leite, que venden á Cooperativa. Trátase de granxas certificadas.

En Currás Xiá, todo o rabaño é frisón. Os animais están en produción nas instalacións máis novas, construídas hai nove anos. Acaban de instalar un robot de muxido para aliviar a carga de traballo, pero tamén manteñen o muxido na sala de lactación debido ao número de vacas que muxen. Así, as vacas de produción divídense en dous lotes, dependendo de se son muxidas polo robot ou na sala de lactación.

Ao usar estes dous sistemas de muxido, as racións tamén se adaptan a cada un. A ración para as vacas muxidas na sala de labranza inclúe 23 quilos de silo de millo, uns 20 quilos de silo de herba e 10 quilos de concentrado. Mentres tanto, as vacas muxidas co robot reciben unha ración de 23 quilos de silo de millo, a mesma cantidade de silo de herba e 5 quilos de concentrado, “xa que o resto do alimento lles dá o robot”, explica Aurora Vila, técnica de Aira que se encarga do asesoramento alimentario da granxa.

“Unha vez preñadas, as vacas pastan ata case un mes antes do parto, cando volven á granxa.”

Na antiga gandería, situada xunto á casa familiar, a cría divídese en lotes segundo a idade dos animais. Aínda que se trata dunha explotación intensiva, unha vez preñadas as vacas, manteñense no pasto ata case un mes antes do parto, antes de volver á granxa.

A granxa xestiona aproximadamente 45 hectáreas de millo, que teñen en dúas parcelas alugadas desde hai anos. «O maior problema é que unha das parcelas de 20 hectáreas está a 10 quilómetros da granxa», explica Montserrat. Tamén ensilan aproximadamente 100 hectáreas de herba. Aínda que son en gran parte responsables da produción de forraxe, dependen da maquinaria AIRA para as súas campañas de ensilado de herba e millo.